Tâm đố kỵ & Tâm tùy hỷ

Sống ở đời, phút giây nào mình còn ghen ghét khi thấy người khác hạnh phúc hơn mình, thành công hơn mình, thịnh vượng hơn mình,… Vậy phút giây ấy, mình còn mãi chịu khổ đau. Và cái tâm đưa mình vào khổ đau này được gọi là tâm đố kỵ.

Đức Phật cũng từng dạy: “Bi ai lớn nhất của đời người là sự ganh ghét, đố kỵ”.

Tâm đố kỵ bắt đầu từ việc chúng ta xem “cái tôi” của mình quá lớn, xem bản thân là cái rốn của vũ trụ, không ai được hơn mình. Đây là trạng thái để bản ngã dẫn dắt, không học hỏi được gì để tiến bộ, từ đó “vô minh” che mờ lý trí, khiến tham-sân-si lớn dần, và “tâm đố kỵ” phát sinh.

Những người sống với tâm đố kỵ thật là rất tội nghiệp cho họ, bởi họ luôn phải sống trong phiền não, mệt mỏi bởi không bao giờ biết hài lòng với những gì mình đang có. Cũng vì lẽ đó, người biết tu tập sẽ thực hành tâm tùy hỷ để hóa giải lòng đố kỵ.

Đức Phật cũng khẳng định rằng muốn tìm được hạnh phúc, muốn tìm được sự an lạc là ngay trong cuộc sống giữa đời thường này thì phải cần đến năng lực của sự tùy hỷ.

Tùy hỷ ở đây là hoan hỷ, là niềm vui, là hỷ lạc khi ta thấy người khác có được điều lành, việc tốt. Ví như ta thấy họ hạnh phúc, bình an, thành công thì ta cũng lấy đó làm vui mừng, ca tụng, chúc cho họ ngày thêm phát triển.

Khi thấy họ làm điều phước thiện, đạo đức,… Mình cũng hoan hỷ, vui vẻ giúp đỡ khiến họ được thành tựu, ngày càng tiến bước theo nẻo đường hướng thiện.

Thực lòng vui cái vui của người, mừng thấy cái tốt của người chính là trí tuệ. Bởi lúc đó tâm ta sẽ thấy an vui, nhẹ nhõm, thanh thoát cõi lòng, sống trong hiện tại rất là thư thái, được nhiều người thương yêu tôn kính và yểm trợ, tương lai chắc chắn sẽ hưởng được nhiều điều may mắn và tràn đầy phước đức.

Khi đã hiểu được lợi ích của tâm “tùy hỷ” từ nơi sống “vị tha” mà có, và sự nguy hại của lòng “đố kỵ” bởi sự “ích kỷ” mà ra, chúng ta phải thường xuyên tự soi xét lại mình. Như vậy, chắc chắn cuộc sống sẽ có thêm an vui và bớt đi khổ đau rất nhiều.