Phân biệt Phật giáo nam tông & phật giáo bắc tông

Phật giáo là một tôn giáo, về mặt triết học nó là những tư tưởng, giáo lý, giải thích các hiện tượng xung quanh về tự nhiên, tâm linh, xã hội,…Mặc dù cùng chung xuất phát điểm, nhưng trong quá trình phát triển, lại chia thành nhiều trường phái khác nhau. Bài viết hôm nay, hãy cùng TUBAHI phân biệt Phật giáo Nam tông & phật giáo Bắc tông khác nhau như thế nào các bạn nhé!

Sự phân chia trường phái Phật giáo hình thành khi nào?

Ngay từ thời kỳ đầu, Phật giáo đã hình thành 2 phái lớn là Đại chúng bộ và Thượng Tọa Trưởng Lão bộ. Tại Đại hội tập kết kinh điển lần thứ II, phái Đại chúng bộ chủ trương, sử dụng Kinh – Luật – Luận để hành đạo. Còn phái  Thượng Tọa Trưởng Lão bộ chủ trương bảo thủ Kinh – Luật – Luận trong hành đạo.

Biểu đồ trên là cơ sở của Bộ phái Phật giáo, dù phân thành Thượng Tọa Bộ và Đại Chúng Bộ, nhưng tất cả hai mặt đều đặt nền tảng căn bản trên giáo lý của đức Phật.

 Hai phái hình thành chính thức, nhưng chưa có danh xưng trong Đại hội tập kết kinh điển lần thứ IV. Sau đó, khi phái Đại chúng bộ phát triển, thì Phật giáo mới sử dụng tên Tiểu thừa, thay cho phái Thượng Tọa Trưởng Lão bộ và Đại thừa, thay cho phái Đại chúng bộ.

Phật giáo Tiểu thừa đa số truyền đến phía Nam nên được gọi là Phật giáo Nam tông (hay có tên gọi khác là Phật giáo nguyên thủy). Phái Đại thừa hầu như truyền đến các nước ở phía Bắc nên được gọi là Phật giáo Bắc tông.

Tại sao có sự phân chia trường phái Phật giáo?

Sự phân chia các trường phái Phật giáo không phải nguyên do tranh giành về quyền lợi, địa vị hay mâu thuẫn về tổ chức. Mà do sự khác nhau về kinh điển, giáo thuyết. Phật Thích Ca thuyết giảng về những điều đơn giản trong việc tiếp cận, giáo hóa, nhưng về sau này các bài thuyết giảng ngày được nâng cao hơn. Trong giai đoạn mới ra đời, Phật giáo còn nhiều sự hiểu khác nhau về giáo pháp. Nên trong quá trình hình thành và phát triển của Phật giáo, nhất là trong trường phái Phật giáo Bắc tông từ chủ trương tùy duyên chúng sinh mà hành hóa càng là cơ sở để hình thành pháp môn tu hành.

Hiện nay Phật giáo có mấy phái?

Phật giáo có 2 hệ phái lớn đó là: Phật giáo Nam tông (phái Tiểu thừa) và Phật giáo Bắc tông (phái Đại thừa). Từ hai phái lớn này, Phật giáo lại chia thành nhiều tông phái, và các sơn môn khác nhau.

Phật giáo Nam tông có tông phái Thành thực tông, Câu xá tông, Luật tông…

Phật giáo Bắc tông có tông phái như Tam luận tông, Pháp tướng tông, Hoa nghiêm tông, Thiên thai tông, tịnh độ tông, Chân ngôn tông (hay còn gọi là Mật tông) , Thiền tông.

Sự khác nhau của Phật Giáo Nam Tông và Bắc Tông

Qua nghiên cứu qua sử sách và cách thức hành đạo giữa hai trường phái phật giáo Nam Tông và Phật Giáo Bắc Tông. Cho thấy sự khác nhau chủ yếu là bởi các lý do sau:

Sự khác nhau về giáo thuyết	Thuyết “Hữu” và “Vô” trong hai trường phái được hiểu khác nhau. Phật giáo Nam tông chủ trương cho rằng vạn pháp vô thường, luôn chuyển động, biến đổi. Nhưng vẫn có một cách tương đối mà không thể nói là hư không.	Phật giáo Bắc tông chủ trương cho rằng, vạn pháp tuy có nhưng thực ra là không, vì vạn pháp là hư giả, không có thực tướng.
Sự khác nhau về sự giải thoát	Theo quan niệm của Phật giáo Nam tông chỉ khi nào ra khỏi vòng luân hồi của sự sinh tử thì mới có thể chứng ngộ được Niết bàn tuyệt đối. Chủ trương tự độ, tự giác, tức là tự giác ngộ, tự giải thoát cho bản thân. Nhưng không giác ngộ, không giải thoát được cho những người khác.	Phật giáo Bắc tông quan niệm ngay trong quá trình sống và tồn tại, nếu một người có phẩm chất tu dưỡng tốt thì sẽ đạt cảnh giới Niết bàn. Chủ trương tự độ tự tha, tự giác, tự tha, tức là không chỉ giác ngộ, giải thoát cho chính bản thân mình mà còn có thể giác ngộ, giải thoát cho tất cả chúng sinh.
Sự khác nhau về mặt văn hóa	Phật giáo Nam tông xuất phát từ Ấn độ truyền đến các nước nằm ở phía Nam chịu ảnh hưởng bởi văn hóa Ấn Độ và đạo Bà la môn. Do đó, tạo ra lực lượng tín đồ vô cùng đông đảo và ổn định, ít bị xâm nhập bởi các tôn giáo khác.	Phật giáo Bắc tông khi truyền đến các nước thuộc phía Bắc phải qua con đường từ Trung Quốc sang. Nên chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi văn hóa Trung Quốc. Do đó lực lượng phật tử này chịu ảnh hưởng Phật giáo ở nhiều mức độ khác nhau
Sự khác nhau về vấn đề thờ phụng	Phật giáo Nam Tông thờ duy nhất tượng Phật Thích Ca cùng các vị A La Hán. Bởi quan niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni là một con người bình thường giống tất cả mọi người khác. Nhưng ngài đã hoàn toàn giác ngộ, do sau khi xuất gia nỗ lực tu hành mà tạo thành chính quả.	Phật giáo Bắc Tông thờ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và các tượng Phật, Bồ tát khác nữa. Bởi quan niệm Đức Phật Thích Ca khác với người thường. Do muốn độ chúng sanh nên Đức Phật mới ở nơi loài người để giáo hóa. Còn các vị Bồ tát là người trợ lực cùng các chư Phật để độ sanh, mỗi vị có những công hạnh đặc biệt riêng.
Sự khác nhau về cách thức tu hành	Phật giáo Nam tông đề cao sự tự giải phóng bằng việc nỗ lực của cá nhân. Cách giác ngộ chính là thông qua Thiền và rất coi trọng tu viện. màu sắc thường mặc là màu vàng và họ thường đi khất thực để sinh sống.	Với Phật giáo Bắc tông thì đề cao sự tự do lao động để sinh sống, màu sắc thường phục là áo màu nâu, khi hành lễ mới mặc áo màu vàng.

Kết luận

Qua bài viết hy vọng các bạn hiểu thêm về sự phân biệt giữa 2 trường phái lớn Phật giáo nam tông – bắc tông. Phật giáo là tôn giáo có nhiều trường phái khác nhau, nhưng đều thờ chung một vị đấng tối cao là Đức phật. Hiện nay Phật giáo là một tôn giáo lớn trên thế giới với quá trình hình thành và phát triển lâu đời.